Ένα σημαντικό έργο πραγματοποιείται αυτήν την περίοδο στην Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου «Βαλέτσικο» Τσαριτσάνης που βρίσκεται σε υψόμετρο 800 μέτρων και ανατολικά της ιστορικής κωμόπολης, σε μια απόκρημνη πλαγιά με άγρια βλάστηση.
Αγιογραφείται από τα χέρια του Λαρισαίου, Κώστα Θεοδώρου η επέκταση του Καθολικού της Μονής και η Larissanet βρέθηκε στο σημείο καταγράφοντας τόσο την ιστορία της Μονής όσο και τις εργασίες.
Η ακριβής χρονολογία ιδρύσεως της Μονής δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Στη μεγάλη δίκη, για τις καταπατήσεις των εκτάσεων της Μονής το 1875, όπου και δικαιώνεται η Μονή, αναφέρεται ως “αρχαία Μονή με χιλιόχρονη παρουσία”.
Η καταγεγραμμένη ιστορία της περιοχής, αρχίζει από την κατάληψη της Θεσσαλίας, υπό του Σέρβου βασιλιά Στεφάνου Δουσάν το 1348, όπου και διορίζει δεσπότη της Θεσσαλίας τον Συμεών Ουρέση.
Ο Συμεών Ουρέσης μετά το θαύμα στον νεαρό υιό του Ιωάννη, μετέπειτα μοναχό Ιωάσαφ, περί το 1370, χάριν της εικόνος του Αγίου Δημητρίου, έχτισε το Καθολικό της Μονής, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα, αλλά έχασε την αρχική του μορφή και ενθρόνισε την θαυματουργή εικόνα του Αγίου Δημητρίου. Από τότε η Μονή πήρε την ονομασία «Βαλέτσικο» που σημαίνει «μικρό παιδί».
Χάρισε στην Μονή πολλά αγροκτήματα που καλλιεργούσαν οι μοναχοί και οι εργάτες της Μονής, κυρίως σιτηρά, αμπέλια (στη θέση Παππού Αμπέλι), οπωροφόρα δέντρα, ελαιόδεντρα (τα οποία υπάρχουν μέχρι σήμερα στο Μετόχι της Μονής του Αγίου Αθανασίου) και βοσκοτόπους για κτηνοτροφία. Η Μονή είχε και μελισσώνες, όπως μαρτυρείται από την ονομασία της τοποθεσίας ”Μελισσομάνδρι”.
Τα εισοδήματα της Μονής χρησιμοποιούνταν, εκτός από τη συντήρηση των μοναχών και των υπαλλήλων της Μονής και για τη μισθοδοσία των δασκάλων και την συντήρηση των εκπαιδευτηρίων Τσαριτσάνης.
Το 1435, όταν η περιοχή κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, το Μοναστήρι το είχε υπό την προστασία του ο Σουλτάνος, κάνοντάς το Βακούφι και διορίζοντας τους Σπαχήδες για την προστασία της Μονής, με αντάλλαγμα να δίνει φόρο το ένα δέκατο των εισοδημάτων της.
Η Μονή, δεν κατεστάθη μόνον πυρήνας πνευματικής καλλιέργειας και ενίσχυσις της ορθοδόξου πίστεως στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, αλλά και λόγω της στρατηγικής της θέσεως υπήρξε ορμητήριο και καταφύγιο των αγωνιστών για την ελευθερία του υπόδουλου γένους και της πατρίδος.
Γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τον 17ο και 18ο αιώνα, με εκκλησιαστικές προσωπικότητες και διανοουμένους.
Το 1767 επισκέφθηκε τη Μονή και φιλοξενήθηκε ο δάσκαλος του γένους Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, πραγματοποιώντας την περιοδεία του στην περιοχή, για την ανύψωση του ηθικού φρονήματος του υπόδουλου γένους.
Το 1822 κατά την επανάσταση του καπετάν Διαμαντή στο Όλυμπο αποτέλεσε κρησφύγετο των αγωνιστών. Το ίδιο συνέβη και το 1833 με τον καπετάν Δήμο Τσαχείλα και το 1878 όταν αποτέλεσε τόπο συγκέντρωσης και οργάνωσης των κατοίκων της περιοχής που κατατάσσονταν στις επαναστατικές ομάδες.
Κατά την εκστρατεία του Ελληνικού Στρατού εναντίον των Τούρκων το 1897, το μοναστήρι γίνεται κέντρο πληροφοριών και συνδέσμου του Ελληνικού στρατού.
Το 1905 εγκαθίσταται στην Μονή Τουρκικό απόσπασμα τριανταπέντε Οθωμανών στρατιωτών, το οποίο τα ξημερώματα της 29ης Οκτωβρίου 1905, μετά από θαυμαστή επέμβαση και εμφάνιση του Αγίου Δημητρίου, εγκαταλείπουν τη Μονή.
Σημαντικό επίσης ρόλο διαδραμάτισε κατά το Μακεδονικό αγώνα και τον αγώνα της Εθνικής Εταιρίας καθώς επικοινωνούσε οπτικά με το μοναστήρι της Ολυμπιωτίσσης, οπότε και ενημερώνονταν για πολλά σημαντικά θέματα για την έκβαση του αγώνα, όπως και με το Μοναστήρι των Γιαννωτών και το Προξενείο της Ελασσόνας.
Κατά την περίοδο 1941- 1944 και αργότερα με την Εθνική Αντίσταση, το Μοναστήρι φιλοξένησε διερχόμενους αγωνιστές και αντάρτικες ομάδες όπου δρούσαν μεταξύ Ολύμπου και Χασίων και για πολλούς μάλιστα μήνες στέγασε και το Αρχηγείο Ολύμπου στις μυστικές καταπακτές της Μονής.
Τον Απρίλιο του 1941 στην Μονή εγκαθίσταται ο Άγγλος στρατηγός Γουίλσον με το επιτελείο του, για τον συντονισμό της αποχώρησης των Αγγλικών στρατευμάτων.
Με το θάνατο του τελευταίου Ηγουμένου Νικοδήμου το Δεκέμβριο του 1882, η Μονή πέρασε υπό την εποπτεία των Δημογερόντων της Τσαριτσάνης.
Η περίοδος αυτή μέχρι την ανακαίνιση και επάνδρωση της Μονής από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ελασσώνος κ.κ. Χαρίτωνα το 2015, ήταν η πιο καταστροφική για την Ιερά Μονή (λεηλατήθηκαν κειμήλια και καταπατήθηκαν εκτάσεις).
Σημαντικό ρόλο στην αναγέννηση της Ιεράς Μονής έπαιξε ο ηγούμενος πάτερ Ισαάκ.
Ο αγιογράφος που έχει αναλάβει τις εργασίες στο Βαλέτσικο είναι από την περιοχή της Ελασσόνας. Οι καλλιτεχνικές ανησυχίες του Κώστα Θεοδώρου και η επαφή του με το Ορθόδοξο Αγιογραφικό στοιχείο ήταν για εκείνον μοναδική ευκαιρία να έχει μία δημιουργική πορεία. Ασχολήθηκε αποκλειστικά με φορητές εικόνες και τοιχογραφίες Ιερών Ναών. Εργάζεται εντατικά περίπου 35 έτη, προσηλωμένος στην παράδοση.
Στιγμιότυπα από τα έργα του Κώστα Θεοδώρου στην Αλάσκα, στις ΗΠΑ και στη Ρωσία.
Εικονογράφησε περίπου 140 ναούς και ναΰδρια σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET