Το τελευταίο βιβλίο του δημοσιογράφου- συγγραφέα Παύλου Λάλου, «Η περιοχή της Ελασσόνας (Περραιβία) κατά την Τουρκοκρατία, 1423-1912», εκδόσεις ΦΑΟΣ, Καρδίτσα 2021, αναπτύσσει το θέμα της μακροχρόνιας σκλαβιάς της περιοχής Δήμου Ελασσόνας (πρώην Επαρχίας- η αρχαία Περραιβία) ως το 1912 που με την έναρξη του 1ου Βαλκανικού Πολέμου απελευθερώθηκε, πρώτη τον Οκτώβριο.
Πως έγινε η κατάκτηση και τι επακολούθησε αυτής, ποιες οι επιπτώσεις στον Ελληνόφωνο πληθυσμό και στους βλαχόφωνους, πόσοι από τους Οθωμανούς – μουσουλμάνους ήρθαν και εγκαταστάθηκαν, τί θεσμούς διατήρησαν οι κατακτητές και τι θεσμούς καθιέρωσαν, ποια ήταν η νέα Χριστιανική «αρχοντία» που προέκυψε (Δημογέροντες- Αρματολοί), τι έγινε με την εκκλησία και τις Μονές – Ασκηταριά, τι έγινε με τη φορολογία και την παραγωγή πλούτου, πότε σημειώνεται αφύπνιση (Διαφωτισμός) και πως η Ελληνόφρονη Παιδεία έφερε την συνένωση όλων των υπόδουλων απέναντι στις προπαγάνδες Ρουμάνικες και Βουλγάρικες (Μακεδονικός Αγώνας) κλπ.
Πότε έγινε η επαναχρησιμοποίηση του ονόματος Περραιβία και ποιος ο ρόλος των ξένων περιηγητών; Ακόμη πόσες μεγάλες εξεγέρσεις έγιναν στην περιοχή (1822, 1854, 1878) και από ποιους- ποιες οι φάρες των αγωνιστών, τι έγινε με τον πόλεμο του 1897, και με του 1912.
Μέσα σε 12 κεφάλαια με ειδικά υποκεφάλαια το βιβλίο παραθέτει συγκεντρωτικά την ιστορία της περιοχής, βασισμένη σε πηγές, με τρόπο εύληπτο στους πολλούς, αλλά και με τεκμηρίωση που απαιτούν οι ειδικοί.
Το βιβλίο προλογίζει ο δήμαρχος Ελασσόνας, Νίκος Γάτσας και διανθίζεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό και έγγραφα.
Ποιος είναι ο Παύλος Λάλος
Ο Παύλος Λάλος γεννήθηκε στην Κρανιά Ελασσόνας, το 1952. Είναι δημοσιογράφος της ΕΡΤ σε σύνταξη, μένει στα Δένδρα Τυρνάβου. Έχει τελειώσει τη Σχολή Τοπογράφων Μηχ/κών του ΑΠΘ, ενώ ως φοιτητής του ΕΑΠ – τμήμα Ελληνικός Πολιτισμός – παρακολούθησε τους μισούς κύκλους μαθημάτων. Για βιοπορισμό έχει εργαστεί σε οικοδομές, εργάτης σε λυόμενα σπίτια, βοηθός ηλεκτροσυγκολλητή, αγροτοεργάτης, σερβιτόρος, εργάτης σε συνεργείο καθαρισμού Σχολείων, επιμορφωτής της ΝΕΛΕ και δεκαετίες ως τραγουδιστής. Δημοσιογράφος στη Λάρισα, στην ΕΡΤ (ΕΡΑ – ραδιόφωνο) από το 1985 ως τη συνταξιοδότησή του το 2012, αλλά κατά περιόδους και στην ΕΡΑ Βόλου, στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Λάρισας, στην εφημερίδα Ημερήσιος Κήρυκας της Λάρισας και άλλα έντυπα. Δίδαξε Δημοσιογραφία στο Δημόσιο ΙΕΚ Λάρισας και Πολιτισμό σε Σεμινάριο Εκπαιδευτικών.
Έχει εκδώσει βιβλία ποίησης, θεατρικά, μελέτες ιστορίας – λαογραφίας ενώ μελέτες – εισηγήσεις του σε Συνέδρια περιλαμβάνονται σε τυπωμένα ΠΡΑΚΤΙΚΑ. Άρθρα του δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά, τοπικές εφημερίδες και στο «Αντι.δωρο Περραιβίας», το Πολιτιστικό περιοδικό (με θέματα Τυρνάβου και Ελασσόνας) που διευθύνει ο ίδιος και το μοιράζει δωρεάν. Επιμελήθηκε 9 τόμους του λογοτεχνικού περιοδικού Πνευματική Λάρισα, τα «Άπαντα – Ποίηση του Δημ.(Τάκη) Γαύρου (1955-1995) και 4 βιβλία «Κρανιώτικες Ανθολογίες Ποίησης» 1984 – 1997 – 2006 – 2016. Τραγουδάει σπάνια θεσσαλικά τραγούδια σε 3 μουσικούς ψηφιακούς δίσκους (CD), ενώ δημιούργησε τις μουσικές εκδηλώσεις ανάδειξης μουσικής κληρονομιάς «Λαϊκοί Χειμώνες» στο Χατζηγιάννειο Λάρισας, με πολλούς συνεργάτες.
Έργα του που εκδόθηκαν
ΠΟΙΗΣΗ
-«ΦΩΝΕΣ», μίνι χειροποίητη έκδοση
ΑΝΑΚΑΡΑ, Θεσσαλονίκη 1980.
-«Αυθαίρετα», ποίηση,
Θεσ/νίκη 1981, σελ.48.
-«Αντίρροπα», ποίηση,
Έκδ. Ανάκαρα, Λάρισα 1988, σελ.32.
-«Αμφίστομα», ποίηση,
Έκδ. Μικρές εκδόσεις της
ΕΛΟΣΥΛ, Λάρισα 2004, σελ.40.
-«ΑΣΠΙΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ (Ησιόδου)»,
Ποιητική απόδοση, ΙΑΜΒΟΣ, Αθήνα, 2009, σελ.96.
-«ΜΗΔΕΙΑΣ ΕΡΩΣ», ποιητική απόδοση
(μετάφραση), ΙΑΜΒΟΣ, Αθήνα, 2017, σελ.102.
-«ΛΥΘΡΟΣ ή Τα κατά Λαπίθας πάθη»,
ποίηση, έκδ. ΦΑΟΣ, 2019, σελ. 62.
ΘΕΑΤΡΟ
-«Ο καλός στρατιώτης Σβέϊκ», θεατρική διασκευή, έκδ. Εκδοτική Ομάδα, Θεσ/νίκη 2000, σελ.86.
-«Πινόκιο από ξύλο;», διασκευή- θέατρο για παιδιά και γονείς, έκδ. ΦΑΟΣ, 2019, σελ.56.
-«Λεξάντρα ή Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον», θέατρο μονόλογος-μονόπρακτο, ΦΑΟΣ, 2020, σελ.32.
ΜΕΛΕΤΕΣ
-«Κρανιά Ελασσόνας-το παρελθόν και το σήμερα», έκδ. Αντι-δωρο, Λάρισα 2011, σελ.64.
-ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΝΕΩΤΕΡΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ, ΣΤΗΝ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
ΤΗΣ ΚΡΑΝΙΑΣ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ, συμμετοχή στην2η ΗΜΕΡΙΔΑ Ιστορίας της Κρανιάς, 2017, σ.3-28,
ΠΡΑΚΤΙΚΑ στο Ξηροκρανιώτικα τ.26(2018), Λάρισα.
-«Τα 3 χωριά Τόϊβασι, Καλοχώρι- Χειμάδι- Νέσσων, Ιστορία και μνήμες», αυτοέκδοση, Λάρισα 2018, σελ.392.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
-«Ανθολογία Λαρισαϊκής Ποίησης», (επιμέλεια), Λάρισα 1999.
-«ΑΠΑΝΤΑ Δημ. (Τάκη) Γαύρου», ποίηση, (επιμέλεια), Ανάκαρα, 2005, σελ.160.
-«Ανθολογία Κρανιώτικης ποίησης», 3 μίνι τόμοι ανά 10ετία, 1984-1997-2006.
-Επανέκδοση, Σωτήρη Σκίπη ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ 1899-1919, Λάρισα 2008, σελ.302.
-«Κρανιώτικη Πεζογραφία», συμμετοχή Π.Λάλος, συμμετοχική έκδοση, Λάρισα 2011, σελ.184.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET