Το ψηλότερο βουνό στο ηλιακό σύστημα βρίσκεται στον Άρη και φέρει το ελληνικό όνομα Όλυμπος. Πρόκειται για ένα ηφαιστειακό βουνό ύψους 24 χιλιομέτρων, δηλαδή πολύ ψηλότερο τόσο από το Έβερεστ στα Ιμαλάια όσο και από το ηφαίστειο Μάουνα Κέα στη Χαβάη
Το όρος Όλυμπος έχει βάση μεγαλύτερη από 500 χιλιόμετρα. Είναι τόσο μεγάλη που θα μπορούσε να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της Γαλλίας και σχεδόν ολόκληρη την Πολωνία, όπως φαίνεται στις ακόλουθες εικόνες.
Ο Όλυμπος βρίσκεται στο υψίπεδο Θαρσίς, μια τεράστια ηφαιστειογενή περιοχή που απλώνεται σε μεγάλο μέρος της τροπικής ζώνης του δυτικού ημισφαιρίου του Άρη.
Τα ηφαίστειά της είναι μικρά μόνο σε σύγκριση με τον Όλυμπο και είναι τα εξής τρία: “Ασκραεύς”, “Παβόνις” και “Άρσια”. Όλα, συμπεριλαμβανομένου του Ολύμπου, έχουν πάψει να είναι ενεργά εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο Όλυμπος πλαισιώνεται από απόκρημνους γκρεμούς και έχει ένα σύμπλεγμα από καλδέρες μήκους 85 χλμ. Οι καλδέρες στην κορυφή του ηφαιστείου δημιουργήθηκαν όταν σταμάτησε η ηφαιστειακή δραστηριότητα και κατέρρευσε η οροφή του άδειου πλέον θαλάμου μάγματος
Κατά την κατάρρευση παρατηρήθηκαν ρωγμές στην επιφάνεια. Μεταγενέστερη δραστηριότητα προκάλεσε επιπλέον καταρρεύσεις, με αποτέλεσμα οι καλδέρες να αλληλοεπικαλύπτονται, δίνοντας στην κορυφή μία ασύμμετρη όψη.
Οι διαστημικές αποστολές επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για βουνό. Μέχρι τότε οι αστρονόμοι θεωρούσαν ότι αυτό που έβλεπαν ήταν ισχυρή ανάκλαση φωτός, που την ονόμαζαν “Χιόνι του Ολύμπου” (Nix Olympica) και υποψιάζονταν ότι ήταν βουνό, χωρίς όμως να μπορούν να το εξακριβώσουν.
Το 1972, το διαστημικό όχημα Mariner 9 απέδειξε με φωτογραφίες ότι το ύψος του βουνού ήταν πολύ μεγαλύτερο από οποιουδήποτε άλλου στη Γη κι έτσι μετονομάστηκε από “Χιόνι του Ολύμπου” σε “Όρος Όλυμπος”.
Σε δύο από τους κρατήρες του Ολύμπου η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU) έχει δώσει προσωρινά ονόματα: στον έναν κρατήρα, διαμέτρου 15,6 χλμ., το όνομα Karzok και στον άλλον, διαμέτρου 10,4 χλμ, την ονομασία Pangboche.
Η κύρια διαφορά μεταξύ των ηφαιστείων στον Άρη και στη Γη είναι το μέγεθός τους. Τα ηφαίστεια στην περιοχή Θαρσίς είναι 10 έως 100 φορές μεγαλύτερα από αυτά στη Γη.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο φλοιός του Άρη δεν κινείται με τον τρόπο που κινείται στη Γη, στην οποία τα θερμά σημεία παραμένουν ακίνητα, αλλά οι τεκτονικές πλάκες όχι.
Τα ηφαίστεια της Χαβάης, που είναι παρόμοια με αυτά του Άρη, προκύπτουν από τη βορειοδυτική κίνηση της πλάκας του Ειρηνικού πάνω από ένα σταθερό θερμό σημείο που παράγει λάβα. Καθώς η πλάκα κινείται πάνω από το θερμό σημείο, σχηματίζονται νέα ηφαίστεια και τα υπάρχοντα εξαφανίζονται.
Αυτό κατανέμει τον συνολικό όγκο της λάβας σε πολλά ηφαίστεια και όχι σε ένα μεγάλο. Αντιθέτως, ο φλοιός του Άρη παραμένει ακίνητος, με αποτέλεσμα η μία εκροή λάβας να προστίθεται στην προηγούμενη και να συσσωρεύεται σε ένα πολύ μεγάλο ηφαίστειο.
ecozen.gr