Εν μέσω ανησυχιών ότι τα περιστατικά αυτά παρενεργειών θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στην παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμών κατά της πανδημίας του κοροναϊού, ειδικοί εμβολίων και ανοσολογίας δηλώνουν ότι οι κίνδυνοι θρομβώσεων για το συγκεκριμένο εμβόλιο παραμένουν εξαιρετικά χαμηλοί.
Στο προσκήνιο έρχεται εκ νέου το εμβόλιο της AstraZeneca μετά τον δεύτερο επιβεβαιωμένο θάνατο ασθενούς στον Καναδά που σχετίζεται με τον εμβολιασμό.
Πρόκειται για 50χρονη γυναίκα, στην επαρχία Αλμπέρτα, η οποία εμφάνισε σπάνια θρόμβωση («Προθρομβωτική Θρομβοπενία Ανοσολογικής Αιτιολογίας») και κατέληξε, βάζοντας στο μικροσκόπιο των επιστημόνων τα σπάνια αλλά σοβαρά περιστατικά που εμφανίζονται μεταξύ των εκατομμυρίων ατόμων -κυρίως σε γυναίκες κάτω των 60 ετών- που εμβολιάστηκαν για τον κοροναϊό.
Πάντως, εν μέσω ανησυχιών ότι τα περιστατικά αυτά παρενεργειών θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στην παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμών κατά της πανδημίας του κοροναϊού, ειδικοί εμβολίων και ανοσολογίας δηλώνουν ότι οι κίνδυνοι θρομβώσεων για το συγκεκριμένο εμβόλιο παραμένουν εξαιρετικά χαμηλοί και το εμβόλιο εμβόλια είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό στην πρόληψη θανάτων και σοβαρών ασθενειών από την Covid-19.
Σημειώνεται πως το εμβόλιο των AstraZeneca και Οξφόρδης παρουσιάζει αποτελεσματικότητα 76% έπειτα από δύο δόσεις και 60 έως 73% στα άτομα ηλικίας 70 ετών και άνω που έχουν λάβει μία δόση. Σύμφωνα με έρευνα, η αποτελεσματικότητά του φαίνεται να μειώνεται σε ό,τι αφορά τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη.
Οι δύο δόσεις του εμβολίου χορηγούνται σε απόσταση 4 έως 12 εβδομάδων μεταξύ τους.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ), έπειτα από την αναστολή εμβολιασμών σε 15 χώρες, απεφάνθη στις 18 Μαρτίου ότι το εμβόλιο της AstraZeeca είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Στην Ελλάδα μάλιστα, με το συγκεκριμένο σκεύασμα εμβολιάζονται κατ’ αποκλειστικότητα οι πολίτες 30-39 και 40-44 ετών, ενώ οι άνω των 45 εμβολιάζονται με όλα τα διαθέσιμα εμβόλια.
Τι έχει συμβεί
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες ότι οι θρόμβοι στο αίμα πρέπει να αναφέρονται ως «πολύ σπάνια» παρενέργεια του εμβολίου της της AstraZeneca. Ωστόσο, ο ΕΜΑ απεφάνθη -όπως και για το εμβόλιο της Johnson & Johnson- ότι ότι τα συνολικά οφέλη στην πρόληψη της Covid-19 είναι σαφώς περισσότερα από τους κινδύνους.
Οι θρόμβοι εμφανίζονται σε φλέβες στον εγκέφαλο (CVST) καθώς και στην κοιλιά και τις αρτηρίες. Θεωρούνται ασυνήθιστοι τόσο για τα σημεία στα οποία συναντώνται, όσο και επειδή εμφανίζονται μαζί με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων, που κάνουν το αίμα να πήξει. Παραδόξως, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ο ασθενής εμφανίζει τόσο αιμορραγίες όσο και θρόμβους.
Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από τον ΕΜΑ, κατεγράφησαν 287 περιπτώσεις αυτών των θρομβώσεων παγκοσμίως μετά από εμβολιασμούς με AstraZeneca, συμπεριλαμβανομένων 142 στην Ευρώπη. Όπως και με το εμβόλιο της J&J, τα περισσότερα περιστατικά αφορούσαν γυναίκες κάτω των 60 ετών, με τα συμπτώματα να εμφανίζονται εντός δύο εβδομάδων από τον εμβολιασμό.
325 περιστατικά – Τα 142 στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, έχουν καταγραφεί παγκοσμίως 325 περιστατικά σπάνιων θρομβώσεων που συνδυάζονται με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων, μετά από χορήγηση εμβολίων κατά της Covid-19, τη στιγμή που πάνω από 1 δισ. δόσεις εμβολίων έχουν χορηγηθεί σε όλο τον κόσμο.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρθηκε στα τέλη Απριλίου, έχουν καταγραφεί 287 περιστατικά που σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca, 8 με της Johnson & Johnson, 25 με της Pfizer και 5 με της Moderna.
Από αυτό το σύνολο, 142 περιστατικά έχουν καταγραφεί στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) από σχεδόν 30.000.000 δόσεις του εμβολίου της Astrazeneca που έχουν χορηγηθεί τους τελευταίους τρεις μήνες στη Βρετανία και στον ΕΟΧ.
Ποια θεραπεία συνιστάται
Στις ΗΠΑ, αξιωματούχοι υγείας ανέφεραν ότι η θεραπεία των θρομβώσεων που πιθανόν σχετίζονται με το εμβόλιο της J&J διαφέρει από αυτή που μπορεί να χαρακτηρίζεται πρότυπη σε τέτοιες περιπτώσεις.
«Συνήθως, ένα αντιπηκτικό φάρμακο που ονομάζεται ηπαρίνη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία θρομβώσεων» τονίζουν. «Σε αυτό το πλαίσιο, η χορήγηση ηπαρίνης μπορεί να είναι επικίνδυνη και πρέπει να χορηγηθούν εναλλακτικές θεραπείες» προσθέτουν.
Ο EMA, μέχρι στιγμής, έχει δηλώσει ότι η ηπαρίνη δεν πρέπει να χορηγείται έως ότου αποκλειστεί η διάγνωση μιας παρόμοιας πάθησης – που ονομάζεται θρομβοπενία που προκαλείται από ηπαρίνη (HIT). Μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά αντιπηκτικά, όπως η φονταπαρινόξη (fondaparinux) ή η αργατρομπάνη (argatroban).
Αλλά ακόμη και όταν αποκλειστεί η ηπαρίνη, ο EMA σημειώνει πως «δεν είναι ακόμα σαφές εάν οι ασθενείς που εμφανίζουν το σύνδρομο θρόμβωσης μετά τον εμβολιασμό θα μπορούσαν να υποβληθούν σε θεραπεία με ηπαρίνη, κυρίως επειδή υπάρχουν λίγα αποδεικτικά στοιχεία».
Γερμανοί γιατροί και επιστήμονες που ερευνούν τις θρομβώσεις που σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca έχουν επίσης πει ότι το θέμα της ηπαρίνης παραμένει «ασαφές» και έχουν συστήσει στους επαγγελματίες γιατρούς να χορηγούν ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη μαζί με αντιπηκτικό.
Σύμφωνα με έκθεση που κυκλοφόρησε στις 29 Απριλίου από τις ιατρικές ενώσεις των ΗΠΑ (American Heart Association / American Stroke Association/ Stroke Council Leadership), όσον αφορά στη διαχείριση τέτοιων περιστατικών σημειώνονται τα εξής:
- Συνιστάται η απεικόνιση με μαγνητική τομογραφία ή με υπολογιστική τομογραφία με απεικόνιση των φλεβών με την χρήση σκιαγραφικών για την ακριβή ανίχνευση και διάγνωση θρομβώσεων στους φλεβώδεις κόλπους του εγκεφάλου (CVST).
- Οι εξετάσεις αίματος πρέπει να περιλαμβάνουν επιπλέον των συνήθων εκτιμήσεων τον αριθμό των αιμοπεταλίων και εξέταση του περιφερικού επιχρίσματος, χρόνους πήξης, επίπεδα ινωδογόνου, επίπεδα D-dimer και ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του παράγοντα 4 των αιμοπεταλίων (PF4).
- Όλοι οι ασθενείς με υποψία CVST λόγω εμβολίου COVID-19 θα πρέπει να λαμβάνουν αντιπηκτικά σε θεραπευτικές δόσεις. Τα αντιπηκτικά δεν θα πρέπει να περιέχουν ηπαρίνη ή προϊόντα ηπαρίνης σε καμία δόση.
- Οι δόσεις της αντιπηκτικής θεραπείας ενδέχεται να χρειαστεί να προσαρμοστούν εάν ο αριθμός των αιμοπεταλίων είναι εξαιρετικά χαμηλός (<20.000 / mm3) ή εάν υπάρχει χαμηλό ινωδογόνο.
- Τα αντιπηκτικά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία θρομβώσεων στους φλεβώδεις κόλπους του εγκεφάλου ακόμη και αν υπάρχει δευτερογενής αιμορραγία στον εγκέφαλο, προκειμένου να αποφευχθεί η προοδευτική θρόμβωση και να ελεγχθεί η αιμορραγία. Σε σοβαρά ασθενείς, προτιμώνται οι παρεντερικοί παράγοντες με μικρό χρόνο ημιζωής.
- Η μετάγγιση αιμοπεταλίων πρέπει να αποφεύγεται.
- Μόλις ο αριθμός των αιμοπεταλίων επανέλθει στο φυσιολογικό, οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να λαμβάνουν πλέον ένα από του στόματος αντιπηκτικό, εάν δεν υπάρχουν άλλες αντενδείξεις.
Οι συννοσηρότητες που ενδέχεται να προδιαθέτουν στο CVST μετά τον εμβολιασμό είναι άγνωστες. Παρόλο που η παρουσία αντισωμάτων έναντι του PF4 έχει επιβεβαιωθεί σε περιπτώσεις CVST που σχετίζεται με εμβολιασμό, ο πραγματικός επιπολασμός και ο κίνδυνος από την παρουσία τέτοιων αντισωμάτων για την εκδήλωση αυτής της παρενέργειας είναι άγνωστοι.
Οι συγγραφείς τονίζουν ότι με τη σωστή θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς θα έχουν πλήρη ανάρρωση.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η American Heart Association / American Stroke Association προτρέπει όλους να λάβουν εμβόλιο για την COVID-19 το συντομότερο δυνατό, ενώ υποστηρίζουν ότι τα οφέλη του εμβολιασμού υπερβαίνουν κατά πολύ τους πολύ μικρούς, σπάνιους κινδύνους και ότι οι κίνδυνοι του εμβολιασμού είναι επίσης πολύ μικρότεροι από τον κίνδυνο της COVID-19 και τις δυνητικά θανατηφόρες συνέπειές του.
Πηγή: in.gr