Ελασσόνα

Στον Προφήτη Ηλία η επέτειος για την απελευθέρωση των Αραδοσιβίων από τους Τούρκους

Την επέτειο για την απελευθέρωση των Αραδοσιβίων από τους Τούρκους γιόρτασαν οι κάτοικοι των Αραδοσιβίων το πρωί της 5ης  Οκτωβρίου 2017, στον ιστορικό τόπο του Προφήτη Ηλία, όπου ο Διάδοχος Κωνσταντίνος και το Γενικό Επιτελείο Στρατού επέβλεπαν την μάχη της Ελασσόνας το 1912.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε, για πρώτη φορά, από το Αγροτικό Εθνογραφικό Μουσείο Αραδοσιβίων, επειδή, μέχρι σήμερα, τα Αραδοσίβια ποτέ δεν συμπεριλήφθηκαν στο πρόγραμμα των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Ελασσόνας, παρά το γεγονός ότι στη μάχη της Ελασσόνας, εκτός από την Πρώτη Μεραρχία, συμμετείχε και η Δεύτερη Μεραρχία του ελληνικού στρατού, η οποία ξεκίνησε την μάχη, ταυτόχρονα με την Πρώτη, το πρωί της 6ης Οκτωβρίου, από τις παρυφές του Προφήτη Ηλία και του λόφου Τσιάρα, δηλαδή από τα Αραδοσίβια, και προχώρησε πολεμώντας προς την Ελασσόνα.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα η σεμνή τελετή άρχισε με Επιμνημόσυνη Δέηση για τους αγωνιστές του 1912, από τον ιερέα του Στεφανόβουνου Παπαγιάννη, και συνέχισε με εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον δρα Κώστα Σαχινίδη.

Ακολούθως έγινε Κατάθεση στεφάνων και τηρήθηκε  Ενός (1) λεπτού σιγή στη μνήμη των πολεμιστών της λευτεριάς του 1912 ενώ η εκδήλωση έκλεισε με τονΕθνικό Ύμνο, που τραγούδησαν όλοι μαζί οι παρευρισκόμενοι.

Στο τέλος της εκδήλωσης οι άνθρωποι του Μουσείου διένειμαν στους παρόντες το παραδοσιακό λουκούμι, όπως συνηθίζονταν στο χωριό, παλαιότερα, σε όλες τις εθνικές γιορτές.                             

Ομιλία του Δρα Κώστα Γ. Σαχινίδη με θέμα: «Η απελευθέρωση των Αραδοσιβίων την 5η Οκτωβρίου 1912»

Αγαπητοί συγχωριανοί και συμπατριώτες.

Σήμερα, συγκεντρωθήκαμε εδώ για να γιορτάσουμε όλοι μαζί, για πρώτη φορά, την απελευθέρωση του χωριού μας από τους Τούρκους που έγινε στις 5 Οκτωβρίου του 1912.

Τα Αραδοσίβια, απετέλεσαν μία από τις δύο αφετηρίες της επίθεσης του ελληνικού στρατού κατά των οχυρωμένων στην Ελασσόνα Οθωμανών. Η άλλη αφετηρία ήταν η περιοχή της Μελούνας και της Τσαριτσάνης.

Κατά την πρώτη ημέρα του Α΄Βαλκανικού Πολέμου, στις 5 Οκτωβρίου, η ΙΙη Μεραρχία της Στρατιάς Θεσσαλίας, με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Καλλάρη και εμπροσθοφυλακή το 1ο και το 3ο ΣΠ, προχώρησε προς τη συνοριακή γραμμή και κατέλαβε τη διάβαση του Προφήτη Ηλία και την περιοχή Μπουγάζι Τυρνάβου. Παρά τη σθεναρή αντίσταση της τουρκικής φρουράς, που συνάντησαν οι δυνάμεις της ΙΙης Μεραρχίας στο φυλάκιο Λοφάκι ή Λοσφάκι, στο ύψωμα Παπαλίβαδο και στο χωριό Λεύκη (Σκόμπα), προχώρησαν και εδραιώθηκαν εκεί.

Συνεχίζοντας, την ίδια ημέρα, την προέλασή της προς την Ελασσόνα, η ΙΙη Μεραρχία, αφού απελευθέρωσε το χωριό Σκόμπα (Λεύκη), προχώρησε προς το ύψωμα Ας Ομπά (στο Στεφανόβουνο) και απελευθέρωσε τα Αραδοσίβια.

Η πορεία του στρατού σταμάτησε στα Αραδοσίβια και  το 3ο ΣΠ διανυκτέρευσε κοντά στο χωριό Σκόμπα, ενώ το 1ο ΣΠ στο ύψωμα Παπαλίβαδο.

Από τις μικροσυγκρούσεις των Ελλήνων με τους Τούρκους, που  έγιναν εκείνη την ημέρα τόσο στους συνοριακούς σταθμούς, όσο και από τις αψιμαχίες που έγιναν με τις ανιχνευτικές μονάδες του τουρκικού Ιππικού, στα βορειοανατολικά της Σκόμπας και ανατολικά του Δομενίκου, υπήρξαν και ορισμένες απώλειες του ελληνικού στρατού με 4 νεκρούς και 8 τραυματίες.

Το πρωί, της 6ης Οκτωβρίου, το 3ο Σύνταγμα μετακινήθηκε στη   Σκόμπα όπου και εγκαταστάθηκε αρχικά ο διάδοχος Κωνσταντίνος με το Επιτελείο.

Μετά, το Γενικό Στρατηγείο προωθήθηκε στο ύψωμα 842, νότια του χωριού Στεφανόβουνου (στον προφήτη Ηλία), απ’ όπου είχε την πλήρη εποπτεία της μάχης της Ελασσόνας, που διεξήγετο από την Ιη και την ΙΙη Μεραρχία. Τα στρατιωτικά νοσοκομεία εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Γαλανόβρυση και στο Στεφανόβουνο (Ασόμπα) και μετά τη μάχη στην Ελασσόνα.

Συνεχίζοντας την προέλασή του προς την Ελασσόνα ο ελληνικός στρατός, πέρασε πάνω από τη γυμνή ράχη του λόφου Τσιάρα, που βρίσκεται πάνω από τα Αραδοσίβια, από όπου φαίνεται ο κάμπος της Ελασσόνας και ο Κάτω Όλυμπος με δεξιά τους την Τσαριτσάνη.

Ο έφεδρος υπαξιωματικός Φίλιππος Σ. Δραγούμης αναφέρει στο ημερολόγιό του : “…Σε λίγο πέρασαν, πηγαίνοντας προς την Ελασσώνα, καβαλάρηδες και τραγουδούσανε κλέφτικα…Οι πεζοί μας ταχτικότατα προχωρούσαν από όλες τις μεριές, προφυλαγμένοι όσο μπορούσαν από το έδαφος. Τα κανόνια μας πυροβολούσαν από το μέρος της Τσαρίτσανης και από πάνω από τις απότομες κατηφοριές πίσω απ’ την Ελασσώνα στα πρώτα υψώματα του Ολύμπου, απαντούσανε τα τούρκικα… Ανυπομονούσαμε να φτάσουμε σ’ένα λόφο Νοτιοδυτικά της Ελασσώνας απ’όπου θα μπαίναμε στη ζώνη της ενέργειας. Ακολουθούσαμε δρόμο χαμηλό αφού είχαμε περάσει τα χωριά Ορτά, Τσινέλ και Ραδοσίβια. Τούρκικα χωριά. Οι λίγοι χωριάτες που είχαν απομείνει εκεί φαίνονταν πανικοχτυπημένοι και τους αφόπλιζαν στρατιώτες δικοί μας. Ένας γέρος με σαρίκι και άσπρα γένια κάθονταν στην αυλή του τζαμιού, ατάραχος και ήσυχος. Δεχότανε τη μοίρα…”.

Από τα Αραδοσίβια, οι δυνάμεις της ΙΙης Μεραρχίας κατευθύνθηκαν στον κάμπο της Ελασσόνας, όπου γινόταν πραγματική μάχη και μπήκαν στην ζώνη ΄΄πυρός΄΄ του τουρκικού πυροβολικού, αλλά κινήθηκαν προς το ύψωμα Μαγούλα, προκειμένου να περάσουν στο Μοναστήρι της Ολυμπιώτισσας Παναγίας και να επιτεθούν στους αμυνόμενους Τούρκους.

Το 3ο ΣΠ κινήθηκε προς το χωριό Αετορράχη και στη συνέχεια προχώρησε και αυτό προς το ύψωμα Μαγούλα.

Προελαύνοντας, η ΙΙη Μεραρχία έφθασε σε ένα λόφο, κοντά στη θέση Αλά Τεπέ της Ελασσόνας, και πλαγιοκοπούσε, συνεχώς, τους Τούρκους με το πυροβολικό της. Ειδικότερα, το 7ο και το 1ο ΣΠ κινήθηκαν, ενισχυτικά, προς το ύψωμα Μαγούλα (δυτικά) και, μαζί με το 3ο ΣΠ,  πέρασαν τον Ελασσονίτικο ποταμό, παρά τα έντονα πυρά του τουρκικού πυροβολικού που δέχθηκαν στον πεδινό χώρο, πριν από την Ελασσόνα. Τελικά, οι δυνάμεις της ΙΙης Μεραρχίας, αφού έδωσαν σκληρή μάχη με τις τουρκικές δυνάμεις, κατέλαβαν τα ΒΔ υψώματα της Ελασσόνας και μαζί με τις δυνάμεις της  Ιης Μεραρχίας απελευθέρωσαν την Ελασσόνα την ίδια ημέρα, δηλ. στις 6 Οκτωβρίου 1912.

Τα περισσότερα από τα στοιχεία που αναφέρονται προέρχονται από την Επίτομη Ιστορία των Βαλκανικών πολέμων 1912-1913 του Γενικού Επιτελείου Στρατού, αλλά δυστυχώς, δεν έγιναν ευρύτερα γνωστά επειδή δεν προβλήθηκαν επαρκώς ή καθόλου από τους ιστοριογραφούντες της περιοχής μας και η απελευθέρωση των Αραδοσιβίων ποτέ δεν έχει συμπεριληφθεί στις επετειακές εκδηλώσεις του Δήμου Ελασσόνας.

Σήμερα, παραδίδουμε αυτό το μνημείο στις δύο κοινότητες των Αραδοσιβίων και ελπίζουμε ότι από την επόμενη χρονιά, ο εορτασμός της απελευθέρωσης των Αραδοσιβίων θα συνεχίσει να τελείται κάθε χρόνο στο σημείο αυτό, στις 5 Οκτωβρίου από τις Κοινότητές μας και να συμπεριλαμβάνεται στις εκδηλώσεις του Δήμου.

Ζήτω οι πολεμιστές της λευτεριάς του 1912 .

Previous ArticleNext Article