9 Οκτωβρίου 1912. Σαραντάπορο. Η πλέον φυσική οχυρή γραμμή και δίοδος προς τη Μακεδονία, όπου ήταν συγκεντρωμένες οι τουρκικές δυνάμεις. Τα στενά του διαβόλου ( σεϊτάν μπουγάζ ) κατά τους Τούρκους.
΄΄ Θάμνους και χαντάκια και πέτρες πηδούσαμε, παλιούρια μας ξέσκιζαν τα χέρια και τα ρούχα κι όλο προχωρούσαμε και πέφταμε…κάθε δυο βήματα καινούρια βογγητά ακούγονταν΄΄, γράφει ο Φίλιππος Δραγούμης. Η τετάρτη Μεραρχία κινούμενη από τη Γιαννωτά προς το Λιβαδερό επιδιώκει να φθάσει στο Πολύρραχο ΄΄αντί πάσης θυσίας΄΄ και τελικά καταλαμβάνει τα στενά στις Πόρτες, κυκλώνοντας τις εχθρικές δυνάμεις από τα δυτικά.
Η ταχύτητα με την οποία προήλασαν τα ελληνικά στρατεύματα στο Σαραντάπορο και στις Πόρτες, συνετέλεσε στο να κερδηθεί η μάχη με το χρόνο και να φθάσουν οι Έλληνες πρώτοι στη Θεσσαλονίκη αντί των Βουλγάρων, που απέβλεπαν στη σλαυοποίηση της Μακεδονίας. Νύχτα υπεγράφη η παράδοση του τουρκικού στρατού στη συμπρωτεύουσα, με τον Ταχσίν πασά να απαντά στους εξαγριωμένους Βούλγαρους: ΄΄ Μία Θεσσαλονίκη είχα και την παρέδωσα στον Ελληνικό Στρατό΄΄.
Η μάχη του Σαρανταπόρου είναι μια από τις μάχες όπου η Ιστορία εμίλησε. Οι κρύες καρδιές των Ελλήνων θερμάνθηκαν και ξαναβρήκαν τους παλμούς των.
Σήμερα, στην εποχή της κρίσης, την πρωτίστως ηθικοπνευματική, είναι επιβεβλημένο να ανασύρουμε στη μνήμη μας τους ιερούς των προγόνων μας αγώνες, αντλώντας διδάγματα. Να κατανοήσουμε τη σημαντική κληρονομιά μας, τον ιστορικό προορισμό του Γένους μας, διατηρώντας αμόλυντη την ταυτότητά μας, ενθυμούμενοι με σεβασμό και εν τιμή τους ήρωες. Πορευόμαστε ασφαλώς στο μέλλον, όταν έχουμε τα μάτια και την ψυχή μας στραμμένα στο ένδοξο παρελθόν μας.